تأثیر مواد شیمیایی موجود در آب،خاک و ...... بر افزایش خطر ابتلاء به دیابت

بر اساس تحقیقات جدید محققین دانشگاه استنفورد، مواد شیمیایی موجود در آب، خاک و ساختمانهای اطراف شما     می توانند باعث افزایش خطر ابتلأ به دیابت شوند در حالیکه ژنتیک، تغذیه و اضافه وزن عواملی هستند که شانس ابتلأ افراد را به دیابت نوع 2 افزایش می دهند، عوامل زیست محیطی نیز بخش دیگری از فاکتورهای خطر محسوب می شوند. محققین با استفاده از تکنیک جدیدی که دانشمندان از آن در تهیۀ نقشۀ ژنتیکی ژنوم انسان استفاده می کنند، توانستند سه عامل زیست محیطی را که با افزایش خطر ابتلاء به دیابت مرتبط است، شناسایی کنند. این عوامل عبارتند از: حشرکش و آفت کشی بنام هپتاکلرو اپوکساید(heptachlorepoxide)، مادۀ شیمیایی غیر مجاز PCBS که در صنایع چسب سازی و ماشین سازی استفاده می شود و عامل سوم با کمال تعجب نوعی ویتامین E است.

دکتر Butte متخصص بیواینفورماتیک می گوید: وقتیکه نقشۀ ژنومی انسانی کاملاً گشوده شد بسیاری از مردم در مورد علل ژنتیکی بیماریها متعجب شدند. اما من فکر نمی کنم اکثر افراد در مورد تأثیر عوامل محیطی که در بسیاری موارد قویتر از سایر عوامل بر دیابت اثر دارند، مطلبی شنیده باشند.

بر اساس تکنیکی که دانشمندان برای بررسی تأثیر ژنهای مختلف در خطر ابتلأ به بیماریها استفاده کردند، Chirag patel فارغ التحصیل رشتۀ بیوانفورماتیک برنامۀ کامیپوتری را طراحی کرد که برای بررسی تأثیر هزاران فاکتور زیست محیطی در ایجاد بیماریهای مختلف در انسان بکار می رود. این برنامۀ کامیپوتری می تواند تأثیر سموم شیمیایی موجود در خاک، آب و محصولات صنعتی پیرامون ما را بر ژنوم و خطر ایجاد بیماریها را بررسی کند.

دکتر Butte می افزاید: ما امیدوار بودیم که بتوانیم عوامل زیست محیطی که بر بروز بیماری دیابت موثرند راشناسایی کنیم و در این کار موفق شدیم. تحقیقات در حال حاضر در مراحل اولیه هستند. اثبات قطعی تأثیر این سه عامل در بروز دیابت همچنان در حال بررسی و تحقیق است. تکنولوژی جدید درهایی را برای تحقیقات آتی در این زمینه گشوده است این تحقیق در ژورنال PLoS ONE درتاریخ سوم ژوئن 2010 به چاپ رسیده است.

مواد شیمیایی

ارتباط عوامل زیست محیطی با ابتلأ به بیماریها در محدودۀ تخصصی علم اپیدمیولوژی است، اما تا به حال امکان آنالیز این عوامل بر سیستم های بیولوژیکی وجود نداشت تا اینکه سیستم جدید PATEL بنام EWAS(Environment-wide Association studies) این امکان را بوجود آورد تا تأثیر هزاران عامل زیست محیطی را بر ایجاد بیماری های مختلف درجه بندی کنیم.

دکتر saudek متخصص دیابت و پروفسور در علوم پزشکی از دانشگاه جان هاپکینز می گوید: این واضح است که دیابت نوع2  اجزاء زیست محیطی زیادی دارد، مطالعات گسترده در زمینۀ یافتن ارتباط ژنتیکی بیماری دیابت نوع 2 بسیار ناامید کننده بوده است، البته دائماً یک ژن مرتبط با این بیماری معرفی می شود اما توضیحات مرتبط با آن ارتباط ضعیفی بین ژن و بیماری را  مطرح می کند.

از آنجائیکه ارتباط ژنتیکی و خطر ابتلأ به دیابت قابل توضیح نیست ابزارهایی مانند EWAS ممکن است بتوانند خلاء ارتباط ژنوم، رفتارها و عوامل زیست محیطی را بهتر توضیح دهند.

ظهور مجدد سموم ممنوعه

بر اساس اطلاعات بدست آمده از مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، محققین توانسته اند ارتباط بین دیابت نوع 2 و 266 عامل زیست محیطی مختلف را بررسی کنند. بعد از تأثیرات ژن، جنس، نژاد و نمایۀ تودۀ بدنی، سه عامل زیست محیطی بسیار مرتبط با بیماری دیابت نوع 2 مورد بررسی قرار گرفته است.

تأثیر سموم دفع آفات و حشره کش های خاص و مواد شیمیایی با مطالعات بسیاری در زمینۀ مسمومیت و تأثیرات منفی آن بر سلامتی از مدتها قبل مورد توجه بوده است. پلی کلرو بای فنول که به آنPCBS نیز گفته می شود از دهۀ 1930 به عنوان یک تهدید کنندۀ سلامت عمومی مورد توجه بوده است.

تحقیقات بعدی ارتباط PCBS را با سرطان کبد و مشکلات جدی دیگر مشخص نمود و به همین دلیل از سال 1979 تولید PCBS در آمریکا ممنوع شد. در حال حاضر تنها در موارد خاص و محدود از این ماده استفاده می شود. همچنین استفاده از هپتاکلرواپوکساید به عنوان یک آفت کش دهۀ 1980 به دلیل تأثیرات سمی که بر انسان دارد، ممنوع گردید. اما باقیماندۀ این ماده در مناطقی که مقادیر زیادی از آن استفاده شده بود، همچنان موجود است و تأثیرات مضر خود را بروی انسان به جا می گذارد.

به گفته دکتر Landrigan قبلاً ارتباط این دو مادۀ شیمیایی با دیابت مشخص نشده بود اما با رشد تحقیقات، محققین به تأثیرات سمی این دو ماده و ارتباط آنها با دیابت دست یافتند و این ایده که برخی از مواد شیمیایی باعث تقویت چاقی در افراد و مستعد کردن آنها به ابتلأ به دیابت می گردد، قوت گرفت و از آنجائیکه ارتباط بسیار زیادی بین چاقی و دیابت نوع 2 وجود دارد، این مواد شیمیایی احتمالاً به عنوان عوامل زیست محیطی مرتبط با بیماری دیابت نوع 2 بی تقصیر نخواهند بود.

با توجه به ابزار EWAS در حال حاضر محققین توانسته اند خیلی از مواد شیمیایی موجود در محیط را بررسی کرده و ارتباط آنها با بروز دیابت را حدس بزنند، اما برای ثابت کردن این تأثیر نیاز به بررسی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 است و اثبات اینکه بیماران با این عوامل زیست محیطی بنحوی از طریق دارو، تغذیه یا حتی قرص های مکمل (برای مثال در مورد ویتامین E) در تماس بوده اند.

از آنجائیکه تمام این مواد شیمیایی گفته شده محلول در چربی هستند بنابراین در بافت چربی بدن ما باقی مانده و به همین علت است که شاید افرادی که چاق هستند بیشتر از این مواد در بافت های چربی آنها ذخیره شده است .

با اینکه ابزار EWAS ابزار بسیار قدرتمندی است که به محققین اجازه می دهد تأثیرات عوامل زیست محیطی را بر ایجاد بیماری ها بررسی کنند اما این روش برای تحقیق در مورد عوامل زیست محیطی کاملاً جدید است. به گفته دکتر Casovant رئیس بخش فارماکولوژی و سم شناسی دانشگاه ohiostate اگر محققین بخواهند به بررسی عوامل احتمالی ایجاد دیابت نوع 2 بپردازند باید تحقیقات خود را بر این سه عامل زیست محیطی متمرکز کنند.

منبع: abcNEWS